Standartlar, endüstriyel ve ticari ortamın son derece önemli bir parçasıdır. Firmalar, standartlara uygun ürünleri belirterek, satın aldıkları ürünlerin, firmaların daha önce hiç çalışmadığı şirketlerden gelseler bile, önemli performans ve güvenlik gereksinimlerini karşılayacağından emin olabilir. Standartlar ayrıca, farklı tedarikçiler tarafından üretilmiş olan ürünlerin bile aynı temel özellikleri taşıyacağını garanti eder.
Standartların bu kadar yararlı olduğu göz önüne alındığında, “endüstri standartları” ticaret birlikleri tarafından belirlenen standartlar (örn. elektrikli ekipman için NEMA veya petrol için API) dahil olmak üzere pek çok standart olması şaşırtıcı değildir. Bu makalede, endüstriyel pompalar için iki önemli standart setinin karşılaştırmasına odaklanacaktır: ANSI B73.1 ve ISO 5199.
Tarihsel Gelişim
Amerikan Ulusal Standartlar Enstitüsü (ANSI), 1918’de IEEE, ASME ve ASCE gibi mühendislik kuruluşları ve çeşitli ABD devlet daireleri tarafından ortak bir girişim olarak kurulmuş, özel, kar amacı gütmeyen bir üyelik kuruluşudur. Şu anda geniş bir ürün ve süreç yelpazesini kapsayan 10.000’den fazla Amerikan Ulusal Standardı (ANS) bulunmaktadır.
ISO’nun kökleri ise, 25 ülkeden delegelerin birçok ulusal ve sektöre özgü standart arasında köprü kurabilecek uluslararası standartların geleceğini tartışmak üzere Londra’da bir araya geldiği 1946 yılına kadar uzanır. Artık teknoloji ve ticaretin birçok yönünü kapsayan 19.500’den fazla uluslararası standart bulunmaktadır.
Tarihsel olarak, ISO standartları Avrupa ve Asya’da daha egemen olurken, ANSI standartları ABD’de ve Amerika’nın diğer bölgelerinde çok daha yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak, son dönemde her iki standartta bir çok ortak paydada buluşmuş, küreselleşmenin de etkisi ile birlikte ISO standartları tüm dünyada daha yaygın hale gelmiştir.
ANSI B73.1 (Bazen ASME B73.1 olarak anılır.)
Bu standart, tek kademeli uçtan emişli santrifüj pompa ailesi için kimya endüstrisinin ihtiyaçlarını karşılamak üzere geliştirilmiştir. Standart, 27 pompa boyutunu kapsar ve bunların her biri için bir dizi temel boyutu belirtir. Boyutlar, çıplak pompanın toplam yüksekliğini ve uzunluğunu, flanş ve şaft çaplarını, montaj cıvatalarının boyutunu, yerini ve aralığını vb. içerir. Bu standart ayrıca, pompanın performans ve bazı dizayn özelliklerinin yanı sıra servis ve temel bakım (örn. değiştirilebilir aşınma halkaları için geri çekmeli yapı (back pull out)) özelliklerini de tanımlar.
Boyutların, montaj düzenlemelerinin ve temel yerleşimin standartlaştırılması, farklı üreticilerin ANSI B73.1 pompalarının kolayca birbirinin yerine geçebileceği anlamına gelir.
ISO 5199 (ve ISO 2858)
Bu iki standart, ANSI B73.1 ile aynı tip endüstriyel pompaları kapsar. Eski ISO 2858, dış boyutlara ve montaj detaylarına odaklanırken, ISO 5199 ayrıca çeşitli performans gerekliliklerini (örn. minimum yatak ömrü) ve yapı özelliklerini (örn. genel yerleşim, salmastra konfigürasyonları) belirtir. Bazı açılardan (örn. izin verilen maksimum titreşim seviyeleri) ISO 5199, ANSI B73.1’den daha katıdır.
Genel olarak, ISO 5199 standardını karşılayacak şekilde üretilen pompalar, performans, güvenilirlik, servis kolaylığı ve uzun ömür açısından ANSI B73.1 gerekliliklerini karşılar veya aşar. Ancak, ISO 5199 pompaları, kaide ve kaplinlerde bazı uyarlamalar yapılmadan ANSI B73.1 makinelerinin yerine doğrudan kullanılamaz. Bunun nedeni, eşdeğer boyuttaki pompalar için bile montaj cıvatası düzenlerinin, mil çaplarının ve emme/basma flanş konumlarının farklı olmasıdır. İlgili menşe alanları nedeniyle birçok ANSI B73.1 pompası, 50 Hz elektrik servisleriyle uyumlu olacak şekilde tasarlanmış olup, ISO 5199 pompaları ise 60 Hz asenkron elektrik motorlarına bağlanacak şekilde tasarlanmıştır. Ancak, çoğu ISO 5199 pompa üreticisinin 60 Hz modelleri mevcuttur.
Avrupa’dan ve özellikle Almanya’dan çıkan ISO sertifikalı ürünlerin çoğu, ANSI muadillerinde bulunmayabilecek etkileyici yeni enerji verimli teknolojilere sahiptir. Alman tasarımı ürünlerin kalitesi, verimliliği ve uzun hizmet ömrü ile tanınmasının bir nedeni var. Bir Avrupa ISO ürününden elde edilen enerji tasarrufu, harcanan çabaya değer olabilir.
Kaynak : KSB Global
