Santrifüj Pompalarda Fan Çeşitleri
Fanın temel görevi motordan mil aracılığı ile gelen mekanik enerjiyi, içerisinden geçen akışkana aktararak sıvıya veya gaza belirli bir basınç ve akış kazandırmasıdır.
Üretimde kullanılan hammadde çeşitliliği düşünüldüğünde birbirinden oldukça farklı özelliklerde sıvıların transferi elzemdir. Bu sıvılar ve sıvıların özellikleri değiştikçe pompada kullanılan fan tipinin de değişmesi gerekir. Örneğin madende kullanılan bir çamur pompasının, bir sulama pompasının ve atıksu pompasının fanlarının birbirinden farklı olması gerekir. Her fan tipi kullanım amacına göre belirli avantajlar ve dezavantajlar barındırır.
Açık Fan
Açık fan şekilde görüldüğü üzere belirli bir merkezden açılı olarak gelen kanatların oluşturduğu ve ön tarafta herhangi bir kısıtın bulunmadığı, arka tarafta ise yarı açıklığın bulunduğu fan tipidir. Genellikle katı partikül bulunan atık suyun veya paslanmaz malzemeden üretilerek içerisinde gıda bulunan akışkanların transferinde kullanılır.
Katı parça geçirgenliği yüksek olduğu için tıkanma riski olan prosesler için oldukça idealdir. Ancak, akışkan fan tarafından sıkıştırılmadığı için pompa verimi ne yazık ki düşüktür.
Kapalı Fan
Kapalı fan, akışkanı tam olarak basınçlandırabilmek adına hem ön, hem de arka yüzeyinden kapatılmıştır. Bu sayede fana giren akışkan ön ve arka kapak tarafından sıkıştırılmış olur ve fanının dönme hareketi ile birlikte kanatlardan akışkana enerji akışı doğrudan gerçekleşir. Bir çok uygulamada kullanılır ve özel bir durum yoksa kullanılan ana tip fan çeşididir. Fan büyütülerek veya kanat açıklığı değiştirilerek farklı tip akışkanlarda kullanımı mümkün olsa da akışkanda partikül bulunduğu durumlarda tıkanma riski bulunur ve temizliği oldukça zordur.
Yarı Açık Fan
Bu fan tipi aslında yukarıda bahsettiğimiz açık fanın arka tarafının tam kapalı olduğu tiptir. Yani fanın arka yüzeyi akışkanın kaçışını önlerken ön tarafta herhangi bir kısıt bulunmaz. Yarı açık fan katı partikülün ara ara olabileceği ancak boyutun daha küçük ve daha az sıklıkta bulunduğu akışkanlarda tercih edilir. Açık fana göre daha verimli olmasına karşın kapalı fan verimlerine ulaşması mümkün değildir.
Bu bahsettiğimiz üç fan grubu temel yapıyı ve mantığı oluşturur bunların dışında üreticilerin özelleştikleri proseslere göre geliştirdikleri çok çeşitli fan tipleri bulunur, bunun bazı örnekleri aşağıdaki gibidir. Bu nokta önemli olan kullanılacak olan prosese en uygun fan çeşidinin belirlenmesidir.
Kaynak : KSB Global
